به نقل از «تسنیم»

انفجار سالمندی و سینمایی که باید دوربینش را روشن کند!

تاریخ انتشار: ۱۱ مهر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۱۱۹۳۶۲

اگرچه مستندهای خوبی با موضوع سالمندی تولید شده و ابعادی از این پدیده را بررسی کرده است، اما به نظر می‌رسد برای آگاه کردن جامعه نیازمند فعالیت بیشتری هستیم. - اخبار فرهنگی -

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، در همین روزهای اخیر بود که بار دیگر زنگ خطر آغاز روند سالمندی در ایران به صدا درآمد و اساتید دانشگاه هشدار جدی خود نسبت به روند پیری جمعیت در ایران را بیان کردند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

برای مثال، رئیس دانشگاه علوم پزشکی تهران گفته بود که اگر وضعیت به همین صورت پیش رود، در حدود سال 1410 در کشورمان انفجار سالمندی رخ خواهد داد. همچنین به گفته او برآورد شده است که در ایران در سال 1430 جمعیت بالای 70 سال به 30 درصد خواهد رسید که در این صورت جزء یکی از پیرترین کشورهای جهان محسوب خواهیم شد.

بنابراین می‌توان گفت که اتفاقی عجیب و بسیار خطرناک در کمین کشورمان است و آنهم تبدیل شدن به پیرترین کشور خاورمیانه است. این اتفاق در حالی رخ می‌دهد که در میانه دهه 1360 شمسی میانگین سنی جمعیت ایران 22 سال بود و یکی از جوان‌ترین کشورهای خاورمیانه به شمار می‌رفتیم، اما در یک دوره زمانی تقریباً 30 ساله اکنون با ده سال افزایش به رقمی معادل 32 سال رسیده‌ایم.

فارغ از تمام مشکلاتی که پیرشدن جامعه ایرانی به همراه دارد، باید این سوال را مطرح کرد که تریبون اطلاع‌رسانی برای این اتفاق مهم و قریب‌الوقوع چه کسی است؟ آیا صرفاً صحبت کردن در رسانه‌ها و مطبوعات و هشدار دادن برای این موضوع کفایت می‌کند یا باید رسانه‌ای عمیق‌تر را برای بیان این موضوع انتخاب کنیم؟ طبیعی است که باید دنبال رسانه‌ای جدی‌تر، تأثیرگذارتر و پژوهشی‌تر باشیم.

سینمای مستند همواره به عنوان چشم بیدار جامعه بوده و مستندسازان جلوتر از جامعه خود حرکت کردند؛ فراموش نمی‌کنیم در روزهایی که بسیاری از رسانه‌ها در بازتاب اخبار پدیده‌های محیط‌زیستی یا تهیدات حیات وحش به لکنت افتاده بودند، دوربین مستندسازان فعال بود و بسیاری از اتفاقات در این حوزه را موشکفانه پوشش می‌داد. هم‌چنین در ماجرای جنگ سوریه و عراق نیز مستندسازان بحران به شدت فعال بودند و آثار ماندگاری را تولید کردند که توانست پشت پرده ایدئولوژی و عمل داعش را به تصویر بکشد.

در سال‌های اخیر مستندهایی درباره بحران جمعیت و پدیده سالمندی ساخته شده و به نمایش درآمده است که مروری بر آنها داریم:

یکی از مهم‌ترین مستندهایی که درباره پدیده سالمندی و بحران جمعیت ساخته شده، مستند «ضد- بحران جمعیت» است که به کارگردانی مهدی افضل‌زاده و محسن کریمیان ساخته شد و از شبکه مستند روی آنتن رفت.

این فیلم مستند تلاش کرد با ذکر مثال‌هایی از شیوه‌ مواجهه جوامع و دولت‌ها با مقوله فرزند‌‌آوری، تاثیر این سیاست‌ها و نگرش‌ها را بر آینده جهان روشن سازد.

روح الله رفیعی مستندساز شناخته شده نیز با ساخت سه‌گانه مستند «TF DOWN» سراغ بحران جمعیت رفته است. رفیعی در قسمت اول درباره چیستی و چرایی و دلایل کنترل جمعیت صحبت و در قسمت دوم بر موضوع پنجره جمعیتی و سالمندی متمرکز شده است. در بخش سوم نیز به فردگرایی و مسائل فرهنگی این بحران پرداخته است.

این مستندساز معتقد است که در 2 دهه اخیر با بحران مدرسه، دانشگاه و ازدواج رو‌به‌رو بودیم، اما 2 دهه دیگر این مشکلات را نداریم و به جای آن با بحران سالمندی رو‌به‌رو خواهیم بود که در آینده نزدیک ما را دچار بحران‌های عمیق خواهد کرد.

یکی از موضوعات اساسی که در این مجموعه بدان پرداخته شده، مقوله فردگرایی است که منجر به تک‌فرزندی شده است. رفیعی معتقد است که برای بخش بزرگی از جامعه در این بحران، هیچ برنامه‌ای نداریم و عمده آنان تک‌فرزند و فردگرا هستند.

فیلم دیگری که بحران کاهش جمعیت را روایت کرده، «نسل کشی» است که چندی پیش از شبکه 5 سیما پخش شد.

کارگردان این فیلم سراغ دو استان پر جمعیت و کم جمعیت ایران رفته و با مردمان آنها گفت‌وگو کرده است. این افراد نظرات خود درباره جمعیت و فرزندآوری را بیان کردند. نکته‌ای که در این مستند به چشم می‌خورد، کودکانی است که آرزوی آنان داشتن خواهر و برادر است.

مستند «راه بازگشت» به کارگردانی محمدهادی سلیمی‌زاده، ماجرای بحران جمعیت در ایران را از زاویه‌ای دیگر روایت کرده است. این فیلم‌ساز سراغ کشور ژاپن رفته و بحران مذکور را در این کشور به تصویر کشیده است. ژاپن در سال‌های گذشته درگیر جمعیت سالمندی شده بود، اما با اتخاذ سیاست‌هایی توانست از این پدیده عبور کند.

تاثیر وحشتناک کاهش جمعیت بر اقتصاد ژاپن این کشور را بدهکارترین کشور دنیا کرده بود، به طوری که هزینه نگهداری از نسل پیر به دوش نسل کارآمد آن افتاده بود. این فیلم مستند با الهام‌گیری از اتفاقات گذشته بر ژاپن، رابطه سقوط اقتصاد ایران با کاهش جمعیت را به تصویر کشیده است. اتفاق وحشتناکی که در سی سال آینده اتفاق خواهد افتاد.

مجموعه مستند 7 قسمتی «پیری»، مستند «چالش‌ها و بحران جمعیت سالمندی در ایران» و ... از دیگر آثاری است که در این موضوع ساخته شده است.

مرور بر آثار ساخته شده در این زمینه چند نکته را پیش‌روی ما قرار می‌دهد:

اولاً پرداختن به این پدیده نیازمند تحقیق و پژوهش عمیق میدانی و کتابخانه‌ای است که براساس تجربیات قبلی این کار از عهده مستندسازان برمی‌آید و از سویی دیگر، تجربه نشان داده است که پرداخت‌های هنری به موضوعات مختلف، اثرگذاری بیشتری دارد. به ویژه آنکه سینمای مستند همواره به عنوان سندی جدی در موضوعات اجتماعی و فرهنگی مطرح بوده و پیشروتر از جامعه عمل کرده است.

ثانیاً پرداخت به این سوژه نیازمند درنظرگیری ابعاد بیشتری است و از این روی به نظر می‌رسد که فیلم‌های مستند تولیدی باید ضمن ریشه‌شناسی دقیق این بحران، تک‌تک عوامل را مورد بررسی قرار دهند. بسیاری از خانواده‌ها دلیل عدم فرزندآوری را موضوعات اقتصادی می‌دانند، اما در مستندهای مذکور به این سؤال بزرگ جامعه پاسخ درستی داده نشده است.

ثالثاً به نظر می‌رسد که نیازمند کارهای ویژه‌تری از نظر کمی و کیفی درباره این بحران هستیم. از یکسو تعداد مستندهای تولیدی چندان زیاد نبوده و از سویی دیگر، سطح کیفی آثار نیز به اندازه‌ای نیست که بتواند جامعه را اقناع کند. 

بدون شک مستندهای تولیدی در وهله اول باید در جهت‌ آگاهی ‌بخشی به جامعه باشد و در گام بعدی جامعه را به اقناع در این موضوع برساند. هم‌چنین با تحقیقات دقیق کتابخانه‌ای، مصاحبه باکارشناسان، مرور بر تجربه‌های موفق و ناموفق دیگر کشورها نسبت به ارائه راهکار در این موضوع اقدام کنند.

رابعاً اکنون که قانونگذار در زمینه مشکلات جمعیتی مواردی قانون وضع کرده و مواردی هم برای اجرایی شدن مطرح شده است رسانه‌ها باید مدنظر داشته باشند که چطور از این ظرفیت قانونی استفاده کنند تا بتوان با استفاده از ظرفیت‌های هنری در بخش‌های مختلف به‌خصوص تولید مستندهای تلویزیونی زمینه بهبود اوضاع را مهیا کنیم. تولید فیلم مستند نیاز اصلی در این موضوع است و جای خالی این تولیدات هم در تلویزیون و هم در جشنواره‌ها احساس می‌شود.

مستند شهید فخری‌زاده ساخته می‌شود/ هم می‌گویم مشکل وجود دارد و هم در این مشکلات قهرمانان را نشان می‌دهیممستندهای این هفته شبکه مستند؛ بازگشت "گل آقا" به تلویزیون و یک پایان غافلگیرکننده در «تفنگ برادرم»

انتهای پیام/

منبع: تسنیم

کلیدواژه: سالمندان مستند سینما سالمندان مستند سینما بحران جمعیت ساخته شده

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۱۱۹۳۶۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

رییس حوزه هنری قزوین قائم مقام سازمان سینمایی شد

به گزارش خبرنگار مهر، حمیدرضا جعفریان رئیس سازمان سینمایی سوره در حکمی محمدرضا امامقلی را به عنوان قائم مقام سازمان سینمایی و مدیر مرکز مستند سوره انتخاب کرد.

در این حکم آمده است:

برادر ارجمند آقای محمدرضا امامقلی

نظر به اهمیت راهبردی حوزه مستند و نیاز به ارتقا سازمانی آن و نیز با توجه به ضرورت تجمیع کلیه ظرفیت‌های مدیریتی سازمان سوره در این حوزه، پس از اخذ نظر مساعد و ابراز همراهی رئیس محترم حوزه هنری انقلاب اسلامی کشور به موجب این حکم جنابعالی به عنوان قائم مقام سازمان سینمایی سوره در امور مستند منصوب می‌شوید.

همچنین از زحمات دوساله آقای مهریزدان در مدیریت مرکز مستند سوره قدرانی می‌نمایم و ضمن آرزوی توفیق در راه‌اندازی دفتر تولید مستند و آغاز مسیر جدید مجاهدت ایشان به عنوان مستندساز، شما را به سمت *سرپرست مرکز مستند سوره* نیز منصوب می‌نمایم.

امید است با اتکال به پروردگار متعال و به پشتوانه تجارب ارزنده جنابعالی در تولید مستند و راه‌اندازی موفق مرکز رشد هنرهای تصویری قزوین در تحقق این مأموریت خطیر موفق باشید.

اهم انتظارات تحولی و رویکردهای جدید راهبری حوزه مستند سوره به شرح ذیل است:

۱. انتقال ستاد مدیریت مرکز مستند سوره از تهران به قزوین در جهت پیاده‌سازی متعالی راهبرد فراتهران در حوزه هنری

۲. فعال کردن و سامان‌دهی امر مستند در استان‌های کشور با رعایت اقتضائات و ظرفیت‌های اختصاصی و توجه به زیست‌بوم هر استان

۳. عضویت در هیئت مدیره سفیرفیلم با هدف حفظ هویت باشگاهی این مؤسسه در عین تثبیت روند رو به رشد تولید آثار جریان‌ساز و مؤثر

۴. توجه ویژه به تولید مستندهای جریان‌ساز و مسئله‌محور

۵. احیا هویت ارزشمند و تعیین‌کننده قالب مستند با تولید آثار هنرمندانه، توجه به فرم و تعریف برنامه‌های ترویجی فاخر

۶. کاربست مرامنامه مضمونی سازمان در تألیف و تولید آثار

گفتنی است امامقلیان با حفظ سمت در حوزه هنری قزوین به این عنوان منصوب شده است.

کد خبر 6079178